VoIP و یا پروتکل صوتی از طریق اینترنت چیست؟

VoIP (صدا از طریق پروتکل اینترنت) یک فناوری است که به کاربران این امکان را می‌دهد تا ارتباط صوتی و چندرسانه‌ای را از طریق اتصال به اینترنت برقرار کنند. این تکنولوژی به افراد اجازه می‌دهد تا از رایانه، تلفن هوشمند، دستگاه‌های تلفن همراه، تلفن‌های VoIP و مرورگرهای دارای WebRTC برای برقراری تماس‌های صوتی استفاده کنند.

VoIP علاوه بر اینکه یک ابزار کاربردی برای مصرف کنندگان است، برای مشاغل نیز اهمیت دارد. این فناوری معمولاً ویژگی‌هایی را ارائه می‌دهد که در سرویس‌های تلفن رایج یافت نمی‌شوند، از جمله ضبط تماس، شناسه تماس گیرنده سفارشی و ارسال پست صوتی به ایمیل. همچنین برای سازمان‌ها، VoIP به عنوان یک ابزار برای یکسان‌سازی ارتباطات بسیار مفید است.

در این فرآیند، صدا مانند یک تلفن معمولی انتقال می‌یابد، اما با استفاده از VoIP به جای اتصال سیم کشی تلفن، از اتصال اینترنت استفاده می‌شود. VoIP از گروهی از فناوری‌ها و روش‌های مختلف برای ارائه ارتباطات صوتی از طریق اینترنت استفاده می‌کند، از جمله استفاده از شبکه‌های محلی سازمانی یا شبکه‌های گسترده.

در این فرآیند، سرویس VoIP صدای کاربر را از سیگنال صوتی به داده‌های دیجیتال تبدیل کرده و سپس این داده‌ها را از طریق اینترنت ارسال می‌کند. حتی اگر تماس از یک تلفن معمولی باشد، سیگنال صوتی قبل از رسیدن به کاربر دیگر به سیگنال تلفن تبدیل خواهد شد.

VoIP (صدا در طول اینترنت) علاوه بر اینکه به شما این امکان را می‌دهد که تماس‌های ورودی و خروجی را از طریق شبکه‌های تلفن موجود مسیردهی کنید، قابلیت اجرای برخی از خدمات تلفنی را از طریق رایانه یا تلفن VoIP فراهم می‌کند. این به این معناست که شما می‌توانید به وسیله VoIP از طریق کامپیوتر یا تلفن VoIP، از خدمات مختلفی مانند مکالمات تلفنی استفاده کنید.

استفاده از VoIP به شما این امکان را می‌دهد که تماس‌های صوتی خود را از طریق شبکه اینترنت انجام دهید و از مزایایی همچون کاهش هزینه‌ها و افزایش انعطاف‌پذیری بهره‌مند شوید. با این حال، لازم به ذکر است که برخی از خدمات VoIP ممکن است محدودیت‌هایی داشته باشند و فقط از طریق رایانه یا تلفن VoIP قابل استفاده باشند.

VoIP در ارتباطات یکپارچه

VoIP یک فناوری ارتباطی است که مختلف روش‌های ارتباطی، از جمله صوتی، تصویری و متنی را در یک سیستم یکپارچه یکدیگر ادغام می‌کند. این ویژگی به ویژه برای سازمان‌ها کارآمد است، زیرا اعضای تیم نیازی به استفاده از چندین برنامه مختلف برای ارتباط با یکدیگر ندارند.

VoIP این امکان را فراهم می‌کند که تیم‌ها از طریق دستگاه‌های مختلفی مانند رایانه، تلفن‌های هوشمند و دیگر دستگاه‌های تلفن همراه، تماس برقرار کنند و کنفرانس‌های وب برگزار کنند.

ویژگی‌های متداول این فناوری عبارتند از:

• تماس‌های صوتی
• تماس‌های تصویری
• پست صوتی
• پیام رسانی فوری
• چت‌های تیمی
• ارسال ایمیل
• پیامک
• برنامه‌های موبایل و دسکتاپ
• انتقال پذیری شماره تلفن همراه و محلی

در زمینه تجهیزات تلفن VoIP، دو نوع اصلی وجود دارد. تلفن‌های مبتنی بر سخت‌افزار به شکل تلفن‌های بی‌سیم یا سخت‌افزارهای معمولی هستند، که از ویژگی‌هایی همچون بلندگو، میکروفون، صفحه لمسی و نمایشگر شناسه تماس‌گیرنده برخوردارند. تلفن‌های مبتنی بر نرم‌افزار یا همان تلفن‌های نرم‌افزاری نیز نصب می‌شوند و روی رایانه یا دستگاه تلفن همراه قرار دارند، با رابط کاربری شبیه به تلفن‌های با صفحه لمسی و نمایشگر شناسه تماس‌گیرنده.

همچنین افراد می‌توانند از هدست‌های مجهز به میکروفون برای برقراری تماس از طریق رایانه یا تلفن همراه استفاده کنند، که تجهیزاتی کارآمد برای ارتباطات صوتی هستند.

بیشتر بخوانید: بهترین اینترنت برای شرکت ها

VoIP چگونه کار می کند؟

سرویس‌های VoIP (صوت از طریق اینترنت) در واقعیت، صدای کاربران را از سیگنال‌های صوتی به داده‌های دیجیتال تبدیل می‌کنند. این داده‌ها سپس از طریق شبکه‌های اینترنت یا Wi-Fi به کاربران دیگر ارسال می‌شوند. برای این کار، از تکنولوژی‌های فشرده‌سازی صدا یا “کدک‌ها” استفاده می‌شود.

کدک‌ها به عنوان فرآیندهای سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری عمل می‌کنند و داده‌های VoIP را فشرده و به حالت دیجیتال تبدیل می‌کنند. این فشرده‌سازی می‌تواند منجر به کاهش کیفیت صدا شود، اما در عوض، نیاز به پهنای باند کمتری دارد. تولیدکنندگان تجهیزات نیز ممکن است از کدک‌های اختصاصی خود برای این منظور استفاده کنند.

فرآیند ارسال داده به سایر کاربران شامل بسته‌بندی صدا در بسته‌های داده، ارسال بسته‌ها از طریق شبکه IP و بازگرداندن آنها به حالت صوت در انتهای دیگر اتصال است.

در شبکه‌های سازمانی یا خصوصی، اولویت‌بندی ترافیک صوتی نسبت به برنامه‌های دیگر، به منظور حفظ کیفیت صدای قابل قبول، از کیفیت خدمات (QoS) بهره‌مند می‌شود.

اجزای اضافی یک سیستم VoIP شامل مبادله‌گر شعبه خصوصی IP (PBX) برای مدیریت شماره تلفن کاربر، درگاه‌های اتصال شبکه، کنترل‌کننده‌های مرزی برای امانت اطلاعات و مدیریت تماس‌ها، و پایگاه‌های اطلاعات ردیابی مکان برای مدیریت تماس‌ها ممکن است باشد.

استفاده از VoIP باعث کاهش هزینه‌های زیرساخت شبکه می‌شود و به ارائه دهندگان خدمات اجازه می‌دهد تا خدمات صوتی را از طریق شبکه‌های پهن باند و خصوصی ارائه دهند. این امکان را فراهم می‌کند تا شرکت‌ها یک شبکه واحد برای مدیریت تماس‌ها و انتقال داده داشته باشند.

همچنین، VoIP با اجازه‌ی Failover سریع به دنبال قطع اتصال و ایجاد ارتباطات اضافی بین نقاط پایانی و شبکه‌ها، انعطاف‌پذیری شبکه‌های مبتنی بر IP را تقویت می‌کند.

پروتکل ها و استانداردهای VoIP

نقاط پایانی VoIP عمدتاً از کدک‌های استاندارد اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) یا کدک‌های توسعه‌یافته خاص بهره می‌برند:

• 711: این استاندارد برای انتقال بسته‌های فشرده نشده به‌کار می‌رود.
• 729: در مقابل، استاندارد G.729 از بسته‌های فشرده برای انتقال اطلاعات استفاده می‌کند.

برای تجزیه یک پیام به بسته‌های کوچکتر، پروتکل کنترل انتقال به کار می‌رود. همچنین، IP با ارسال و تحویل بسته‌ها سروکار دارد.

• پروتکل ITU T.38 برای ارسال فکس‌ها از طریق شبکه VoIP یا IP در زمان واقعی به‌کار می‌رود، و VoIP اغلب از این پروتکل برای پشتیبانی از ارتباطات غیر صوتی استفاده می‌کند.
• پروتکل حمل و نقل بلادرنگ (RTP) پس از کپسوله شدن صدا در IP به‌کار می‌رود.
• پروتکل امن حمل و نقل بلادرنگ به عنوان یک نوع رمزگذاری شده از RTP عمل می‌کند.
• پروتکل شروع جلسه (SIP) یک استاندارد دقیق برای سیگنال دهی است و اغلب برای ایجاد، حفظ و پایان تماس‌ها استفاده می‌شود.
• پروتکل H.248 یک پروتکل کنترل دروازه را توصیف می‌کند که یک معماری متمرکز را برای ایجاد برنامه‌های چند رسانه‌ای تعریف می‌کند.

H.323 یک پروتکل سیگنالینگ است که برای کنترل و مدیریت تماس‌ها به‌کار می‌رود.

پروتکل پیام رسانی و حضور توسعه‌پذیر پروتکلی برای نگهداری لیست مخاطبین، پیام رسانی فوری و اطلاعات حضور است.

Skinny یک پروتکل سیگنالینگ دیگر است که به‌صورت اختصاصی توسط سیسکو توسعه یافته است.

پروتکل شرح جلسه برای شروع و اعلام جلسات برای ارتباطات چند رسانه‌ای و همچنین انتقال WebSocket به‌کار می‌رود.

مزایا و معایب VoIP

مزایای استفاده از تکنولوژی VoIP چندان که می‌تواند نقاط قوت و کاربردهای متعددی داشته باشد:

1. هزینه کمتر: یکی از مهمترین مزایای VoIP کاهش هزینه‌های مرتبط با تماس‌های تلفنی است. قیمت کمتری نسبت به تلفن معمولی دارد و به کاربران این امکان را می‌دهد تا از خدمات تماس با هزینه مختلف بهره‌مند شوند.
2. صدای با کیفیت بالا: با استفاده از داده‌های فشرده نشده، صداها در VoIP با کیفیت بالاتر و کمتر از اشکالات خفه یا مبهم به گوش می‌رسند.
3. دسترسی از راه دور: VoIP امکان برقراری ارتباط با کارمندانی که از راه دور کار می‌کنند را بهبود می‌بخشد. این امکان به کاربران این اجازه را می‌دهد که به راحتی در جلسات آنلاین شرکت کرده یا با هم تیمی‌ها ارتباط برقرار کنند.
4. ویژگی‌های اضافه شده: خدمات VoIP از ویژگی‌هایی مانند ضبط تماس، صف‌ها (Queue)، شناسه‌ی تماس‌گیرنده سفارشی و ارسال پست صوتی به ایمیل پشتیبانی می‌کنند، که به بهبود ارتباطات و سازماندهی کمک می‌کنند.
5. نرخ‌های بین‌المللی پایین: VoIP نیازی به خطوط مخابراتی سنتی ندارد و از اینترنت برای ارتباط استفاده می‌کند. این امر باعث کاهش هزینه تماس‌های بین‌المللی می‌شود.

با این حال، هر چند VoIP مزایا زیادی دارد، اما ممکن است با چالش‌ها نیز روبرو شود:

1. اتصال به خدمات اضطراری: VoIP ممکن است به صورت مستقیم به سیستم‌های خدمات اضطراری متصل نشود.
2. نیاز به اتصال اینترنت پرسرعت: برای استفاده از VoIP به اتصال اینترنت پرسرعت نیاز است تا صدا بدون اختلال پخش شود.
3. وابستگی به برق: خدمات VoIP در صورت قطع برق ممکن است قابل دسترسی نباشند.
4. محدودیت‌های دایرکتوری: بسته به سرویس VoIP، ممکن است اطلاعات دایرکتوری محدودیت داشته باشد.

تاریخچه VoIP

اصطلاح VoIP یا Voice over Internet Protocol در طول تاریخ، ابتدا به استفاده از پروتکل‌های اینترنتی برای اتصال PBX ها اشاره داشت، اما در حال حاضر بیشتر به عنوان تلفن IP مورد استفاده قرار می‌گیرد. پل باران و دیگر پژوهشگران در حوزه پیشرفت‌های طراحی شبکه بسته مشغول به کار بودند. در سال 1973، دنی کوهن نخستین نشانه‌های صدای بسته اطلاق کرد و از طریق شبکه آژانس پروژه‌های تحقیقاتی پیشرفته، این ایده را به نمایش گذاشت. یک سال بعد، اولین مکالمه بلادرنگ از طریق ARPANET انجام شد و در سال 1977، پروتکل دیتاگرام کاربر برای حمل ترافیک بلادرنگ افزوده شد.

در دهه 2000، FCC شروع به اجبار ارائه‌دهندگان VoIP به ارائه توانایی تماس اضطراری 911 کرد. این تدابیر منجر به افتتاح مسیر برقراری تماس از VoIP به شبکه‌های تلفن سنتی شد. در این دوره، کدک‌های جدیدی نیز معرفی شدند، از جمله G.729.1 و SILK در سال‌های 2006 و 2009 به ترتیب. همچنین، در سال 2010، اپل کدک AAC-LD مبتنی بر LD-MDCT را با معرفی FaceTime به بازار عرضه کرد.